Een nieuwe lente en een nieuw geluid

Deze column verscheen op 13 maart 2024, vlak voordat ik een week intern ging om aan mijn tinnitus te werken.

Het zou nooit meer overgaan, dus ik moest ermee leren leven. Nooit zou ik nog van het geluid van de stilte kunnen genieten of het vrolijke gefluit horen van vogels in een nieuwe, jonge lente. Daar had ik me bij neergelegd. Totdat ik over een nieuwe behandeling hoorde.

Het begon twintig jaar geleden. De piep die ik sporadisch hoorde maar die ik weg kon slikken, bleef plotseling. Ik had tinnitus; een nare, harde, snerpende fluittoon die altijd aanwezig was. Vanaf het moment dat ik wakker werd, tot het moment dat ik weer insliep. Ook begonnen geluiden pijn te doen. Het klappen in de handen, bestek dat in de bestekla gegooid werd; alsof er snaren knapten in mijn oren. Hyperacusis. Mijn gehoor ging achteruit, de toonhoogte waarop mijn hersenen het fantoomgeluid produceerden, zorgde ervoor dat ik het onderscheid niet meer kon maken tussen verschillende medeklinkers, dus ook niet tussen woorden met dezelfde klinker. De overgevoeligheid voor geluid maakte dat ik niet kon filteren en alle geluid even hard binnenkwam.

Vervelend in de klas, lastig in het leven. Ik wist steeds minder goed wie mijn aandacht vroeg en wat er gezegd werd. Ik ontkwam er niet aan mijn leerlingen aan het begin van het schooljaar alvast excuses te maken voor het feit ze hun vragen zouden moeten herhalen. Een gesprek in een rumoerige omgeving werd sowieso onmogelijk. In de kroeg en op feestjes raakte ik bedreven in het lezen van lichaamstaal, gezichten en monden. Ik weet nu redelijk goed wanneer ik ja moet knikken, nee moet schudden, serieus moet kijken en moet lachen. Maar ik versta er niets van; geen woord. Ik kom er vaak mee weg, al herkent mijn vrouw dat toneelstukje inmiddels feilloos. Ontspannend zijn die situaties zelden, dus vermijd ik ze liever. 

Je zou er naar binnen gekeerd van raken, verbitterd zelfs, of depressief. Maar ik ben niet de enige -zo’n vijf procent van de bevolking heeft het ook – dus ik mag niet klagen. Bovendien zijn er mensen voor wie de tinnitus zo ondraaglijk is dat euthanasie de enige oplossing is. In medelijden met hen die het slechter hebben, schuilt cynische troost.

Maar nu is er dus een nieuwe behandeling. Iets met neuroplasticiteit van de hersenen en een multidisciplinaire aanpak. Uitermate succesvol als ik de behandelaars zelf mag geloven. Over de ruggen van wanhopigen worden overal bergen geld verdiend. Toch ga ik het doen. Misschien tegen beter weten in maar ik heb er zin in. Over een paar weken geef ik me vier dagen volledig over aan de belofte van gouden bergen, aan de belofte van hervonden stilte. Wie weet hoor ik deze nieuwe, jonge lente het gefluit van vogels. Voor het eerst in twintig jaar.

Een nieuwe lente en een nieuw geluid;

Ik wil dat dit lied klinkt als het gefluit,

Dat ik vaak hoorde voor een zomernacht

In een oud stadje, langs de watergracht.