Ongedifferentieerd androgyn

 Deze column verscheen in de Groenlose Gids van 12-04-'23

De Pam Pam in de jaren 90 bestond uit drie delen. De trap op stond bekend als boven. In de discotheek voor alternatievelingen was het daar het alternatiefst. Sigarettenrook vermengde zich er met de geuren van Zwarte Afghaan, Blonde Maroc en Nederwiet. Daar was ik zelden. Op de dansvloer, het hart van de discotheek, danste je naar hartenlust. En in het stiltecentrum kwam je op adem nadat je ‘ze’ op de dansvloer, al pogoënd, had toegeschreeuwd dat je, fuck you, niet ging doen what they told you. Of je kwam er zelfvertrouwen tanken, of een geknakt ego wegdrinken. Of je ging daar zitten als je enige versiertruc er eentje van de lange adem was: de goede vriend, het luisterend oor. In het stiltecentrum was ik dus veel te vinden. Een lesbische vriendin vertrouwde me daar toe dat ik de meest homofiele heteroseksueel was die ze kende. Dat bedoelde ze als compliment. En, hoewel ik me schaamde voor mijn kennelijke gebrek aan mannelijkheid, uit haar mond voelde het ook als compliment.

Doortrekken en weg ermee

 Deze column verscheen op 15 maart, de dag van de provinciale statenverkiezingen, in de Groenlose Gids.

‘DeeVeeDee, op de plee, doortrekken en weg ermee’. Bijna veertig jaar geleden, tijdens het jaarlijkse schoolvoetbaltoernooi probeerden onze klasgenootjes van de Willibrordusschool uit volle borst de spelertjes van de Deken van Damschool uit het veld te slaan. Voetbal is oorlog. De woorden van Rinus Michels weerklonken in onze jeugdige pogingen de tegenstander te intimideren. En niet zonder succes. We wonnen het toernooi.

Het is verkiezingsdag en ik zweef weer eens. Ik heb er inmiddels behoorlijk wat stembusgangen op zitten en heb er nog nooit eentje gemist. Democratie is een kwetsbaar systeem en als je haar niet met liefde en respect behandelt, gaat ze stuk. Op weg naar het stemlokaal zal ik waarschijnlijk een liedje in mijn hoofd hebben en denk ik, zoals wel vaker, even terug aan 2017.

In Amerika had de jarenlange politieke verwaarlozing van gewone mensen al gezorgd voor een president die de teleurstelling handig had weten om te smeden tot complotwaanzin en haat. Diezelfde golf van gekte had ook Nederland bereikt waar een pseudo-intellectueel een politieke carrière zocht. Die vond hij door in te hakken op de fundamenten van onze democratie en onze beschaving. Ik, een anonieme docent, werd een van zijn vele slachtoffers. Ik werd belaagd en bedreigd door een woedende menigte die zich liet opjutten door de grote leider. Vooral, maar niet alleen, online. Het doel: angst zaaien. De boodschap: hou je koest, anders ben je van ons. Het werd zo erg dat er beveiliging was op plekken waar ik moest zijn.

Het kostte me jaren om mezelf als docent opnieuw uit te vinden. Jaren om me weer veilig te voelen en ik leerlingen weer kon laten groeien en laten ervaren dat kennis, begrip, respect en nuance nodig zijn om succesvol samen te leven. Sinds 2017, en in een maatschappij waarin mensen elkaar steeds meer de maat nemen en wantrouwen staat die veiligheid constant onder druk.

De jaren 80 was een fijn decennium om jong te zijn. Oké, ik lag wakker van de koude oorlog maar verder was het leven goed. Wist ik veel dat de Gouden Standaard was losgelaten zodat ons geldsysteem een religie werd. Ook wist ik niet dat de club van Rome al had gewaarschuwd voor de gevolgen van onze olieverslaving, of dat in de krant al berichten stonden over de consequenties van te veel stikstof voor onze leefomgeving. Ik was er te jong voor en beleidsmakers wisten dat ze nog enkele tientallen jaren hun kop in het zand konden steken voordat deze tikkende tijdbommen af zouden gaan. Dus niemand maakte zich druk en wij voetbalden en zongen liedjes over andere scholen.

Enkele decennia zijn er nu voorbij en de bommen ontploffen een voor een. Meer dan hier en daar een noodverbandje wordt er niet gelegd. Nieuwe partijen ruiken het angstzweet van een losgeslagen bevolking in een overgangstijd. Lobbyclubs bepalen de politieke agenda’s en electoraal opportunisme heeft het laatste restje toekomstvisie overwoekerd. De inflatie is torenhoog, bedreiging en intimidatie zijn de norm en de waarheid is geslachtofferd. Politiek is oorlog.

En ik loop, al zwevend, naar de stembus met een liedje in mijn hoofd. Een liedje van veertig jaar geleden. Op de plek van DeeVeeDee vul ik alle hierop rijmende drieletterpartijen in. Het is een verloren strijd misschien maar ik grijp iedere democratische mogelijkheid aan om mijn kinderen later een fijne leefomgeving te bieden in een samenleving die misschien nog haar wonden likt, maar wel netjes verbonden is. Ik weet niet waarop ik wél moet stemmen maar wel waarop in ieder geval niet.

… op de plee, doortrekken en weg ermee.

Geestverruimende middelen

 Deze column verscheen in de Groenlose Gids van 18 februari

Ik kwam ermee weg. Ook deze keer had ik het tripje naar Amsterdam vanwege andere verplichtingen waarschijnlijk niet kunnen maken. De griep die een ander lid van mijn boekenclubje noopte tot afzeggen, kwam niet ongelegen. De bijeenkomst moest verplaatst worden en misschien kan ik dan voor het eerst daadwerkelijk aanwezig zijn. De leden van de club zijn dierbare vrienden van de middelbare school, maar nu wonen ze allemaal in Amsterdam. Voor hen is samenkomen om een avondje over een boek te kletsen onder het genot van een paar drankjes dus iets gemakkelijker. Dat ik aan de andere kant van Nederland woon, mag eigenlijk geen excuus zijn. Toch komt het er steeds niet van.

Zweepslag

 Deze column verscheen in de Groenlose Gids van 18 januari.

Verontwaardigd keek ik om nadat ik een harde trap op mijn kuit voelde. Of dacht te voelen. Onze eerste wedstrijd in het 7-tegen-7-toernooi was toch al verloren dus ik mocht een minuutje voor tijd invallen. Ik holde wat achter de tegenstander aan en had de bal nog niet geraakt toen ik ter aarde zeeg. Niemand in de buurt. Dat was niet goed.