Kleine daden

 Deze column verscheen in de Groenlose Gids van 23 november. De Knunnekes is de plaatselijke carnavalsvereniging.

Op de killing fields van Qatar heeft Oranje de eerste wedstrijd gespeeld. De aanvoerder droeg toch geen one love-aanvoerdersband. De Mafifa dreigde. De KNVB had z’n mond vol van een stevig statement, maar zwichtte. Best vervelend, al die doden, die mensenrechtenschendingen, de homohaat en de corruptie; een gele kaart is erger, moeten ze in Zeist gedacht hebben. Bovendien zijn we in Nederland ook niet vies van wat intolerantie en witteboordencriminaliteit. Zo bezien snijdt het verwijt van de godfather van de wereldvoetbalbond - volgens hem stelt het Westen zich nogal hypocriet op - nog hout ook. De wedstrijd zelf boeide zoals dit hele besmette wintertoernooi boeit: niet.  

In Hilversum werd jarenlang rugdekking gegeven aan een perfectionistische narcist met extreme woede-uitbarstingen. Dat de presentator voor de camera totaal iemand anders was dan achter de schermen was publiek geheim. Iedereen wist het, toch greep geen omroep, programmabaas of eindredacteur in. Om hun plekje niet te verliezen offerden ze tientallen jonge redacteuren en andere medewerkers aan de geniale gek. Nu het programma gestopt is en het geld verdiend, laat de verantwoordelijke omroep hem, onder begeleiding van grote woorden, zo snel mogelijk vallen.

Een paar weken geleden opende de secretaris-generaal van de Verenigde Naties de klimaattop in Egypte met de onheilspellende boodschap dat we op de snelweg naar een klimaathel zitten met onze voet op het gaspedaal. Dat wisten we al natuurlijk. Het wachten was dus op de extreme maatregelen die nodig zijn in extreme tijden. De welvaart moest maar eventjes wachten om de grootste ramp in de geschiedenis van de mensheid af te wenden. Nee dus. Lullig hoor, dat natuurgeweld en die zesde grote uitstervingsgolf die over een paar jaar het leven van onze kinderen bedreigt en grote delen van de wereldbevolking nu al. Maar alles anders? Solidariteit? Dat gaat wel heel erg ver. Een paar zachte consequentieloze afspraakjes zou voldoende moeten zijn.

Gelukkig zijn er ook organisaties die wel tot daden komen, die niet krampachtig vasthouden aan de macht der gewoonte. Het vijfde seizoen is van start gegaan; de Knunnekes zijn los. Na de kroegentocht op de elfde van de elfde was het een week later tijd voor de ledenavond. Ik mocht heel eventjes het balkon op om mijn eigen dansmarietje te bewonderen. Een aantal jaren geleden was dit ondenkbaar geweest. Dochters van niet-leden konden toen alleen nog maar dromen van het rood-witte pakje en een plekje in de spotlights op het mooiste podium van Oost Gelre.

Op dat balkon mocht ik getuige zijn van een indrukwekkend moment. Tien mannen stonden op het podium. In hun midden was een gat gevallen. De steken hielden ze voor hun borst. Een prachtige stilte volgde.

Daarna nam spreekstalmeester en vorst van de vereniging het woord en bevestigde de toekomstbestendige weg die de club was ingeslagen. Dat de krampachtige blik naar het verleden plaats heeft gemaakt voor een open vizier op de toekomst onderstreepte hij trots met de mededeling dat de vereniging steeds diverser wordt. Goed nieuws natuurlijk. Op een prinses, zoals bij de Zwolse zustervereniging, is het nog wel een jaar wachten; een elfde Raadslid is wel nodig.  

Verandering begint niet met grote woorden. Ook niet met statements die bezwijken onder de druk van de gevestigde orde of beloftes die het begeven onder de dreiging van hoge kosten. Verandering begint ook niet met meldpunten die de melder de ziektewet in sturen. Nee, verandering begint met kleine daden. Met de simpele erkenning dat sommige gewoontes gewoon misschien zo gewoon niet zijn. Verandering begint met vaders zonder steek en een dochter op het podium; met een vrouw op een plek waar ooit een man zat.