Deze column verscheen in de Groenlose Gids van 21 december.
De leerlingen sommeerden mij het ook te ondergaan. Omdat ik geen goed smoesje kon bedenken zat ik enkele minuten later met vier elektroden op mijn onderbuik en maakte mee wat alle vrouwen enkele dagen per maand meemaken: menstruatiepijn. Met het opvoeren van het apparaatje werd de pijn ondraaglijker en baande het zweet zich een weg door de poriën op mijn voorhoofd. Ik voelde hoe het aantal ogen dat mij lachend aankeek snel groeide. Toen ik het niet meer aankon en de elektroden losrukte, bleek ik standje 23 bereikt te hebben. De dames die mij deze kwelling lieten beleven, gaven zelf aan dat standje 40 de echte pijn het dichtst benaderde. Dat van vrouwen verwacht wordt dat zij op deze dagen normaal functioneren is een diep ingesleten ongelijkheid.
Het was een gezellige avond in de aula van het Marianum. Zo’n
200 eindexamenleerlingen waren enkele maanden druk geweest met hun
profielwerkstuk, een groot onderzoek over een zelfgekozen onderwerp, en
presenteerden de resultaten daarvan in marktvorm aan docenten, familie en
vrienden. Er was van alles te zien en te doen. Er waren natuurkundeproefjes en voedingsquizjes.
Men kon luisteren naar een hoofdstuk uit Maudje astronautje, een door
leerlingen geschreven kinderboek. Je kon meemaken hoe het voelt om dyslectisch
of om ongesteld te zijn. Trots legden ze uit, lieten ze zien, en beantwoordden
ze vragen. Ze waren aanwezig. Toen en daar. Met hun hoofd en met hun hart.
Ook had een aantal groepjes zich beziggehouden met stress
bij jongeren. Niet vreemd. Onderzoek wijst immers uit dat de jeugd anno nu zoveel
stress ervaart dat velen geestelijke en lichamelijke klachten ervaren die niet
zelden leiden tot een burn out of depressie. Relatief veel jonge mensen zitten geheel
of gedeeltelijk thuis of melden zich met grote regelmaat ziek. De druk die
voortkomt uit de verwachtingspatronen van ouders, school en de
geïndividualiseerde maatschappij werkt verlammend. Bovendien heeft het gedeeltelijke
isolement als gevolg van het virus, waardoor jongeren zich niet of nauwelijks
hebben kunnen spiegelen aan leeftijdsgenoten, ze onzeker gemaakt. Tel daarbij
op dat de toekomst voor de nieuwe generatie voor het eerst in decennia veel
minder rooskleurig is dan hij voor de oude generatie was en het is duidelijk
dat de vanzelfsprekendheid om je voor school in te spannen snel afneemt, en de
verleiding om te vluchten in de high die sociale media bieden, toeneemt.
Ons antwoord hierop is vaak contraproductief. In plaats van ze
vertrouwen te geven en het recht om fouten te maken, gaan we in een helikopter
boven hun leven zweven en nemen we ze juist die zaken uit handen die ze helpen
mens te worden. Hoe vertel je thuis je onvoldoende? Of hoe breng je die 10? Niet
relevant, papa en mama hebben ook al een melding gekregen van het systeem.
Huiswerk verzwijgen? Jammer dan, ook je ouders kunnen in je digitale agenda.
Stiekem ergens anders slapen dan waar je ouders denken dat je bent? Helaas; een
tracker op je telefoon. Vakken kiezen die je leuk vindt? Nee, doe eerst maar
even een studie- en beroepskeuzetest. Het gaat immers om je toekomst.
Het wordt hoog tijd dat we jonge mensen weer leren om in het
hier en nu te zijn. Dat we ze onbespied fouten laten maken en grenzen laten
verkennen. Dat we ze vertellen dat ze niet leren voor school, voor hun ouders
of voor hun toekomst. Die loopt toch anders dan gehoopt of gevreesd. Nee, we
moeten ze laten voelen dat het fijn is te leren hoe dingen werken. Dat het fijn
is om erachter te komen hoe je zelf werkt en wie je zelf bent. Dat er niks mis
is met plannen maken maar dat er niet altijd een doel hoeft te zijn. Dat we
geen individuele, vluchtige leerroutes aanbieden maar focus terugbrengen in het
klaslokaal. Dat we onze ogen weer richten op elkaar, niet op een schermpje. Om
elkaars plezier te zien en elkaars pijn te voelen. Zelfs menstruatiepijn.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten